Tarihten Günümüze Kadar Birtakım İzler Bırakarak Bugüne Ulaşmayı Başarmasında Kültür Bakanlığı Sanatçısı AŞIK İsrafil UZUNKAYA, Aşıklık Geleneğinde İsrafil (Seyyati) Uzunkaya”nın izleri kitabı çıktı.
Gazeteci Yazar Mustafa Küpeli, “Aşıklık Tarzı Geleneksel Halk Hikayeleri” Adlı Kitabına ön söz yazdı.
Gazeteci Yazar Mustafa Küpeli İŞTE İSRAFİL (SEYYATİ) UZUNKAYA”NIN HAYATINI ANLATAN ÖNSÜZ:
Ozanlık Geleneği, İslamiyet Öncesi Türk Kültürü Döneminde, Ölüm Törenleri Olan Yuğ’larda, Sığıtçı.. Yani Ağlayıcı Ve Ağlatıcı Bir Çeşit Ağıtçılık Görevlerini Yerine Getirdiği Bilinmektedir.
Türk Kültürünün Ayrılmaz Bir Parçası Olan Ozanlık, Şiir Sanatı Kökleri Oldukça Derinlere Uzanan Bir Geçmişe Sahiptir. Tarihten Günümüze Kadar Birtakım İzler Bırakarak Bugüne Ulaşmayı Başarmasında Kültür Bakanlığı Sanatçısı AŞIK İsrafil UZUNKAYA (SEYYATİ) ’Nın Da İçinde Bulunduğu Ozanların Payı Çok Fazladır.
Orta Asya’daki Ozanların Anadolu’ya Gelip, Âşık Adını Almasıyla Gelişen Ve Güçlenen Gelenekler İçinde; Başta Saz Çalmak Olmak Üzere, Mahlas Alma, Rüya Sonrası Âşık Olma (Bade İçme), Usta- Çırak Disiplini İçinde Bulunma, Muamma Kurma Ve Çözme, Tarih Bildirme, Nazire Söyleme Gibi Gelenekleşen Belli Kurallarla Varlığını Sürdüren Bu Geleneğin Tam Ortasında Kendini Bulan Kültür Bakanlığı Sanatçısı AŞIK İsrafil UZUNKAYA (SEYYATİ)’Nin Aşıklık Kültürüne Sevda Salıp 55 Yıldır Ozanlık Yapmaktadır.
İsrafil Uzunkaya, Yaratıcı, Doğaçtan Söyleyen, Yetenekli, Kıvrak Zekâlı Elindeki Sazını Yüreğinden Kopan Özgün Söyleyişlerle Bütünleştirip İnsanları Etkileyip Ozanlık Geleneğini Sürdürme Erdemi İçinde De Olup Önemli Katkılar Sunmuştur.
Ozanlar Yatağı Kars Ardahan Çıldır Yöresinden Çıkan Aşık Şenlik Aşık Mazlümi, Aşık Zuali, Aşık Kağızmanlı Hıfsı, Aşık Mevlüt İhsani, Aşık Rüstem Alyansoğlu, Aşık Sabri Şimşekoğlu, Aşık Murat Çobanoğlu Ve Günümüzün Çınarı Aşık Şeref Taşlıova Ve Diğer Ozanlardan Feyiz Alıp Ozanlık Geleneğine Işık Tutan İsrafil Uzunkaya Eserlerini Gelecek Kuşaklara Aktarmak İçin “AŞIKLIK TARZI GELENEKSEL HALK HİKAYELERİ” Adlı Kitabıyla Okurlarının Karşısına Çıkarken Bana Bir Önsöz Yazmam İçin Teklifte Bulununca Severek Kabul Ettim
Aşık İsrafil Uzunkaya Benim Doğduğum Topraklara Kafdağı’nın Eteklerinde Koyun Çobanının Çaldığı Kavala Sevda Salmıştı. Bazen Türkülerinde Hep Benim Memleketimin Yokluğunu Yoksulluğunu Çaresizliğini Konu Etmiştir.
Gurbete Olan Göçün Hasretini Anlatırken Hüzün Vardı, Çıldır’ın Festivalleri Yaylalarda, Düğünlerde Oynayan Genç Kızları Meleşen Koyun Kuzusu Vardı.
Uzunkaya’nın Türkülerinde Köyden At Kızaklarıyla Hastanelere Getirilirken Ve Erzurum’a Giden Hastaların Yolda Ölümü Vardı Türkülerinde Uzunkaya, Bu Yüzden Önsöz Yazmayı Kabul Ettim
1957 Ardahan İli Çıldır İlçesi Eşmepınar Köyünde Doğmuş Aşıklığa (Seyyati) Mahlasıyla Aşıklık Yapmaya Başladı.
Sesi Güzel Olduğu İçin Okulda Koro Halende Türkülerini Yanında Bir Çok Tiyatroda Oynadı. 13 Aşık Yılmaz Şenlikoğılu’un Çırağı Olarak Başladı.
Çıldır Ovasında, Dağlarında Koyunlarına Çobanlık Yaparken. Elinde Kaval Çalar Bazen De Söylediği Yanık Türkülerini Duyanlar Yanına Gelir Dinleyenler Hüzünlenir, Bazıları Geleceğin Aşağıdır Der Giderlerdi.
14 Yaşlarında Yörede Ozan Olarak Ün Salan Uzunkaya Yaylalara Giden Göçlerde Çalınan Davul Zurnayla Renklendirirken Köyün Tek Ozanı İsrafil Uzunkaya, Türkü Söylemeye Başlamasıyla Bütün Gençler Genç Kızlar Arkasından Gelerek Ayrı Bir Güzellik Katarlardı.
Zaman Geçtikçe Yörenin Sanatçı Kimliğine Bürünen ÂŞIK İsrafil UZUNKAYA (SEYYATİ) Olan İlgi Aşkı Da Beraberinde Getirmişti.
###Ozanlık Geleneğinin Ocağı Çobanoğlu Gazinosunda Çıraklığı;
Aşıklığını Geliştirmek İçin Murat Çobanoğlu Gazinosuna Giderek Üstatlar’dan Öğüt, Nasihat, Hoş Görü Alarak Onlar Gibi Ozan Olmaya Çalışan Uzunkaya Kısa Zamanda Çıraklık Eğitimini Tamamlar. Daha Sonra Meclislerde Türkü Söylerken Herkesi Dinletmeyi Başarmış Ustalarının Yüzünü Kara Çıkarmamıştı.
Türklerin Yaşamında Özellikle Yerleşik Yaşama Geçtikten Sonra Kahvehanelerin Önemli Bir Yer Tuttuğu Dönemlerde Kars, Ardahan Çıldır Gibi Anadolu Kentlerinde Bulunan Kahvehanelerde Programlar Yapıp Herkesi Etkileyen Aşık İsrafil Uzunkaya Özel Gittiği Konaklarda, Düğünlerde Köy Odalarında Program Yaparak Ozanlık Geleneğine Önemli Hizmet Vermiştir.
Aşıklık Geleneğinin Gelecek Kuşaklara Aktarılması İçin Çırak Eğitiminin Önemli Olduğunu Bilen AŞIK İsrafil UZUNKAYA (SEYYATİ)’İn Çırakları Yavuz Timur, Bora Karasu Ve, Alperen Topkaya Usta Âşık; Çırağının Sazı İyi Çalmaya Ve Türküleri Güzel Söyleyene Kadar Çırağını İzleyen Usta Bir Öğreticidir.
Bu Gün Ozanlık Geleneğinin Eksikliğini Gören Yaptığı İcraatlar Birtakım Geleneklerin Oluşmasına Neden Olan Şiir Hikaye Anlatmak Tarzını İyi Kullanan Uzunkaya Kendi Şiirlerinin Değişik Coğrafyalara Yayılma Ve Zenginleştirme Görevlerini Saz Eşliğinde Şiir Söyleme Ve Destan Anlatma Geleneğini Ustaca Anlatarak İnsanların Yüreğinde Derin İzler Bırakmıştır.
Geçmişten Günümüze Âşıklık Geleneğinin Sürdürülmesinde İletişim Araçlarının Rolü Çok Olduğu Bilinmektedir. Uzunkaya Zaman Zaman Televizyonlarda Program Yaparak Bazen ‘De Arkadaşlarının Yaptığı TV Programına Katılarak Ozanlık Geleneğini Geniş Kitlelere Duyurmayı Başarmıştır.
20. Yüzyılla Birlikte Halkın Zevkine Hitap Etmek İçin Halk Hikâyelerini Uzunkaya’nın Eserlerini Hikâyelerini Ve Şiirlerini Gelecek Kuşaklara Aktarmak İçin “ AŞIK İsrafil UZUNKAYA (SEYYATİ) Hayatı Sanatı Eserleri” Adlı Bir Şiir Kitabı Yazarak Eserlerini Ölümsüzleştirmiştir.
Ben Dilimin Döndüğü Kadar Uzunkaya’yı Anlatmaya Çalıştım Siz Değerli Okurlar Kitabı İçindeki Öyküleri Şiirleri Okurken Çok Zevk Alacağınıza Eminim İyi Okumalar.
Mustafa KÜPELİ
Gazeteci Yazar
