Irmaklar Market
  • BIST 100

    10121,5%-1,02
  • DOLAR

    40,18% 0,00
  • EURO

    46,76% -0,10
  • GRAM ALTIN

    4320,24% -0,27
  • Ç. ALTIN

    6880,30% 0,00

Alibeyoğlu kaleme aldı: "Hasta Şehir Kars"

Alibeyoğlu kaleme aldı: "Hasta Şehir Kars" Kars’ın Sessiz Çığlığı: Taşın, Tarihin ve İnsanların Feryadı

Kars 4.07.2025 10:53:00 0
Alibeyoğlu kaleme aldı:

Kars, Kafkasya’ya açılan kapımız, bir zamanlar ticaret yollarının göz bebeği, muazzam bir taş mimarisiyle “küçük St. Petersburg” diye anılacak kadar ihtişamlı bir kentti. Bugün ise o anıtsal sokaklar, yıkılmış taş binaların gölgesinde kahredici bir suskunluk taşıyor. Sanki şehrin her köşesinde “Biz hâlâ buradayız!” diye haykıran bir tarih var ama sesini duyacak kulağı, ona nefes olacak iradeyi bulamıyor.

“Ruslar inşa etti, biz çürüttük” sözü artık basit bir espri değil, acı bir tespit. 19. yüzyılın sonunda yapılan yaklaşık 2 bin taş yapıdan geriye 300 civarı tescilli bina kalabildi; onların da önemli bir kısmı kaderine terk edilmiş durumda. Kentin kimliğini oluşturan 60 kilise ya yıkıldı ya da hoyrat restorasyonlarla tanınmaz hâle geldi. Tarihî hafızamız, “izleri silelim” diyerek yok edilen bu yapılarla birlikte söküldü, atıldı.

Yıllardır süren batıya göç, bir şehrin damarlarındaki kanı çekip aldı. Son resmî sayımlara göre Kars’ın nüfusu 250 bin dolayında; oysa 1990’larda 400 bin sınırına yaklaşıyordu. Göç eden sadece insan değil, aynı zamanda eğitimli kadrolar, girişimci ruhlar ve gelecek umudu oldu. Kalanlar ise işsizliğe, yetersiz sağlık hizmetlerine ve ağır kış koşullarına rağmen tutunmaya çalışıyor.

Ani Harabeleri’ne hayranlıkla gelen turist, kent merkezinde astronomik kaz fiyatlarıyla karşılaşınca ya da taksicilere “turist tarifesi” ödeyince buruk bir anıyla dönüyor. Seyahat acentelerinin Doğu Ekspresi biletlerini aylar öncesinden kapatıp dört-beş katına “paket tur” diye satması da cabası. Kars, “gezilecek yer” olarak liste başı; ama deneyimi “bir daha gelmem” dedirtecek kadar çetin. Turizm potansiyeli mum gibi yandı, sönmek üzere.

Şehrin belki de en acı yarası sağlık. Branş doktoru bulmak zor; kalp krizi, travma gibi kritik vakalar Erzurum yollarında ambulans sirenleriyle zamanla yarışıyor. Kar fırtınası, buz, ağır kış şartları derken yollarda hayatlar sönüyor. Bir bölge hastanesi tabelası yetmiyor; içeride nitelikli uzman yoksa o bina sadece beton.

Ana caddeler yamalı bohça; ara sokaklar ise kışın buz tuzaklarına, yazın toz deryasına dönüyor. Kazımpaşa Caddesi’nde beş dakika ikinci sıraya park etmek cesaret ister; dubalar, yetersiz otoparklar, gelişigüzel minibüs durakları trafikte kör düğüm yaratıyor. Altındaki kapalı terminal kullanılmayan şehir içi otogar ise kent planlama faciasının anıtı gibi.

Protokol ziyaretleri, dernek açılışları, şehit aileleri fotoğraf seansları… Hepsi elbette anlamlı; fakat somut icraat görülmeyince halkın dilinde tek bir cümle dolaşıyor: “Lafla peynir gemisi yürümez.” Bu kent hasta ve artık palyatif pansumanlarla iyileşmeyecek.

Çözüm Yolu: Göçü Durdur, Değeri Yaşat, Hizmeti Yerelleştir

Koruma–Restorasyon Eylem Planı: 300 tescilli taş yapının rölöve ve statik raporları acilen güncellenmeli; özel sektörle ortak fon kurulup cüzî kredi/hibe destekleriyle restorasyon seferberliği başlatılmalı.

Şeffaf Turizm Politikası: Belediye, esnaf ve meslek odaları otel yeme içme fiyatlarına dair rehber tarife hazırlayıp denetlesin; taksi ve kaz menüsü sürpriz olmasın.

Doğu Ekspresi’ne Kota: Tur şirketlerinin toplu bilet alımına sınır getirilmeli, bilet satışlarında yüzde 70 yerel ve bireysel yolcu kotası uygulanmalı.

Sağlıkta Bölge Üsleri: Erzurum sevklerini azaltmak için kalp damar, travma ve yoğun bakım alanlarında tam donanımlı bölge hastanesi statüsü kazanılmalı.

Akıllı Ulaşım ve Otopark: Kapalı terminal binası, modern minibüs garajı ve çok katlı otopark olarak yeniden işlevlendirilmeli; akıllı trafik sensörleriyle cadde yükü dağıtılmalı.

Kış Turizmi Teşviki: Sarıkamış’ta kayak, Çıldır Gölü’nde kızak ve buz festivalleri, Kafkas Üniversitesi himayesinde gastronomi atölyeleriyle “kar esareti” değil, kar zenginliği vurgulanmalı.

Son Söz
Kars, merhamet bekleyen yaşlı bir çınar gibi. Eğer kuruyan dallarına zamanında su verilmezse, köküne kibrit suyu dökülmüş olacak. Yetkililere, yatırımcılara ve en önemlisi Karslılara düşen görev nettir: Bu kenti öldürmeyin. Tarihin, taşın ve insanın hakkını verin; göçü tersine çevirin. Her soğuk kış günü, bu topraklarda hâlâ sıcak bir umut yeşerme ihtimali taşıyor. Yeter ki yönetenler kuru laf kalabalığından çıkıp, somut adımların cesaretini göstersin.
Hasan OTHAN KARS / Serhat Birikim

Milletvekili Adem Çalkın’dan Kağızman’a Müjde: Yeni Yol Projeleri Geliyor

Boğatepe’de Çoban Bayramı: Mera Küresel Yolculuğu Başladı

Eski CHP Milletvekili Öğüt: “Çözüm siyasetin işidir, barış mecliste sağlanmalı”

Güney Azerbaycan Türklerinden TRT Kurdi Yayınına Sert Tepki: “Urmiye Türk’tür, Türk Kalacak!”

Fevziçakmak Mahallemizde Kentsel Dönüşüm Başladı:

Gönül Adamı İsmet POLAT'ı Kaybettik.

Süheyla Karaca Hanönü, Vahapzade’nin 100. Yılında Şeki’de Onur Konuğu Oldu

Kars Şoförler ve Otomobilciler Cemiyeti Başkanı Okay Ulakçı’nın 15 Temmuz Mesajı

Özyıldırım, Bölgenin Kanayan Yarası Hayvancılık.

Şap Hastalığına Karşı Seferberlik!

Bülbülan Yaylası'nda Festival Heyecanı Başladı

Kars’ta Çoban Bayramı Coşkusu!

Damal Festivali başlıyo

Karslı Genç Bilim İnsanı Özgür Eren Zariç Dünya Bilim Arenasında Adından Söz Ettiriyor

MSB açıkladı: Bedelli askerlik ücreti belli oldu!

Festival iptal edildi Posof Belediyesinden anlamlı iptal kararı:

Kars'ta, Dünya Nüfus Günü’nü kutlanıyor

Türkiye ve Ardahan Gurur Kaynağı Naz Arıcı, Artistik Patinajda Dünya Masterlar şampiyonu oldu

Talip Kaya’nın ağabeyi Orhan Kaya Vefat Etti

Kars Şap Hastalığı Hakkında Bilgilenmesi Gerekenler Neler?

Başkanı Özcan Mücük Açıklaması

Kars Milletvekili CHP İnan Akgün Alp’ın Acı Günü

Kars,ta Atıksu Toplama ve Arıtma Tesisi devam ediyor

Kars Ralli ekibi Eksi36, Karadeniz'de şov yaptı!

Kars’ta Genel Tarım Sayımı Eğitimi Gerçekleştirildi

Cumhuriyet Halk parti il başkanının basın açıklaması

SOCAR Fiber Ekspres Rotası Kars'tan Geçecek!

TOBB Nefes Kredisi Başvuruları Başladı

KOCA ÇINARI Asya BAĞIŞ NİNEMİZİ KAYBETTİK!

Kars Ziraat Odası Başkanı Müçük Sel Bölgesinde

Yükleniyor

Selçuk AKKOÇ, Göle ve Canibek yaylaları Turizme Açılmalı

Karslı Taekwondocular Şanlıurfa’dan Madalyalarla Döndü

Genel Başkanı Atıf Özbey, İsrail - İran Savaşı üzerine değerlendirmede bulundu.

Kars'ta Ekonomik İş Birliği Rüzgarı Esti

Kars'ta Azerbaycan Bağımsızlık Günü kutlandı

Çinli Yatırımcı Zhang Dalin’den Kars’a Ziyaret

Demiral ve Koç, Bölgesel İş Birliği İçin Ankara’da Bir Araya Geldi

Azerbaycan'ın Umum Milli Lideri Haydar Aliyev doğum günü'nde Kars'ta Anıldı

Kars’ta Mart Ayı Yolcu Trafiği Açıklandı

Ticaret Oda Başkanı Kadir Bozan Ziyaret Etti

“Başkan Erdal Yılmaz: “Büyük Göle Hayalimizi Hayata Geçireceğiz”

Kars milletvekili Çetin BİLGİR, in Uçak Bilit Açıklaması

Erdoğan AKAN: "Göle’nin Parası Başka İllere Gidiyor!"

Nam-ı Diyar Gazi Doğan’ı Kaybettik

TÜMKİAD Göle İlçe Başkanlığı 04 Temmuz’da açılacak

Kars’ta Serhat İlleri Ekonomik Forumu Düzenlenecek

Dünya Bankası ve TEPAV Heyeti, Kars’ta Turizm Potansiyelini Yerinde İnceledi

Kars Kültür Evi’nden İş İnsanı Aytaç Battal’a Başarı Ödülü

AKAR Mobilya Şirketi, Kaçkar TV, S.B Medya Grubunu Ağırladı.

Sezgin Baran Korkmaz Hemşerilerini Kurban Bayramında Unutmadı

Yıldırım’ın 23 Şubat 1921 Ardahan’ın Düşman İşgalinden Kurtuluşu Kutlama Mesajı

Yıldırım’ın Miraç Kandili Kutlama Mesajı

Bursa Kaısiad ‘Dan Kars Ardahan Ve Iğdır’a Yatırıma Devam

Yıldırım’ın 30 Ağustos 1922 Zafer Bayramı Kutlama Mesajı

ARDA-FED 21 Nisan’da Genel Kurul Yapacak

Genel Başkan İmdat ATABEY: "NEVRUZ" Baharın Uyanışıdır

Başkan İrfan KOÇ: “NEVRUZ” Dostluğa Kardeşliğe Açılan Kapıdır

Kars Ardahan Iğdır Tanıtım Günleri 15-18 Şubat’ta

Dr. Erdoğan YILDIRIM, Sarıkamış Şehitlerini Hep Anlatacağız

İş İnsanı Ekrem ATEŞ, Sarıkamış Şehitleri Kurtuluş Savaşının öncüsüdür.

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2