Selva Çapan Aydın; Bölgemizde Kadın Kooperatiflerinin Rolü

Kadınları ekonomik hayatın dışında tutarak dünya ile rekabet etmek mümkün değil. Özellikle global rekabetin geldiği bu noktada karşı takım sahaya tam kadro çıkarken sizin oyuncuların yarısını saha dışında tutarak maçı kazanma şansınız yok. O yüzden de tüm kalkınma ekonomistleri hep aynı şeyi söylüyor: Kadınları ekonomik hayatın dışına iten ülkeler geri kalmaya mahkûm diyen kadır girişimci Peyner Sarayının kurucusu Selva Çapan Aydın; Bölgemizde Kadın Kooperatifleri kadınları istihdama katacak mekanizmaları hayata geçirmek.” için önemli bir  fırsattır dedi.

Serpil DEMİR/Bursa/Serhat Birikim

Bu mekanizmalardan biri de kadın kooperatifleri olabilir mi? diyen  kadır girişimci Selva Çapan Aydın; Kadın kooperatiflerinin mevcut durumu nedir? Karşı karşıya oldukları zorluklar nelerdir?  Bu yazıda yukarıda sıraladığımız soruların yanıtlarını araştıran çalışmaları özetleyerek kadın kooperatiflerinin beklentileri ne ölçüde karşılayabildiklerini tartışmaya başlamak istiyorum. dilerek konuşmalarını şöyle sürdürdü,

KADIN KOOPERATİFLERİNİN SAYISI ARTIYOR

Türkiye’de kadın sahibi ve ortağı olan kooperatiflerin sayısı son on yılda 3 katına çıkmıştır.Kasım kooperatiflerinin çıkış noktasındaki ekonomik fikir, genellikle kadınlar arasında çok yaygın olan ev eksenli çalışma çerçevesinde gerçekleştirdikleri faaliyetlerin kooperatif bünyesine aktarılması olmaktadır. Yani kooperatif ortakları daha önceden deneyimledikleri bir çalışmayı tek başına yapmak yerine diğer kadınlarla birlikte çalışmaya yönelmektedirler. Bu noktada kadın kooperatiflerinin ekonomik fayda yanında ve sosyal fayda yaratma kapasitesi de görülmektedir.

KOOPERATİFLERDE ÖLÇEK SORUNU

Kadın kooperatifleri, ortak sayısı çoğunlukla 25’i aşmayan küçük ölçekli yapılardır. Ortakların çoğunluğu eğitim düzeyleri farklı, 40-60 yaş aralığında, evli ve çocuklu kadınlardır. Bu tespitten hareketle, genç kadınların kadın kooperatiflerine düşük katılımının nedenlerinin araştırılmaya değer olduğunu düşünüyorum.

Kadınların çoğu bağımsız olarak ilk gelirlerini kooperatiften elde etmişlerdir ve bu gelir ev halkı açısından önemli olduğu kadar kadınların öz saygıları açısından da önemlidir. Ancak kadınların kooperatiften elde ettikleri gelirler oldukça düşük düzeydedir.

“Ortakların % 29’u kadın kooperatiflerinden aylık 0TL ila 2500TL’nin % 21’i aylık 2500TL ila 5000TL arasında gelir elde etmektedir. Çok yetersiz olarak görebileceğimiz bu gelirler gerçekte hanehakı gelirlerinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. “Katılımcıların %25’inin aylık hanehalkı geliri 7500 ila 4.500arasında, %8’inin ise 8.500 TL’nin üzerindedir

Dış sermayeye erişimi az olan bu küçük kooperatifler, gelirlerinin çoğunu ürün ve hizmet satışından elde etmektedirler. En fazla gelir yaratan üç ürün gıda, el işleri ve tarımsal ürünlerdir. Hizmetlerde ise lokanta/gıda satış yeri, el ürünleri/hediyelik eşya dükkânı ve eğitim en önemli gelir kaynakları olmaktadır.

Türkiye’de çoğu kadın kooperatifi, kendilerine özellikle hükümet tarafından yüklenen anlam ve sorumlulukları karşılamakta yetersiz kalmaktadır.

Elbette yoksullukla mücadelede, istihdam yaratmada, kadınların güçlendirilmesinde ve dolayısıyla kalkınmada kadın kooperatifleri önemli bir potansiyele sahiptir. Ancak uygulamada, kadın kooperatiflerinin yasal ve ekonomik güçlükler karşısında ezildiğini, sürdürülebilir girişimlere dönüşemediklerini görüyorum.

Kadın girişimci olarak bölgemdeki sorunları çözmek için üstüme düşen sorumluluğun bilincindeyim. Bu bağlamda üyesi ve panelist olarak hizmet verdiğim KAGİDER , (Türkiye’nin en büyük kadın derneği,Habitat derneği) HABİTAT derneği ve kız kardeşim dernekleri ile memleketimdeki kadınlarla Şubat sonu gibi çalışmalar yapacağız.

Kadınların gücünü başarısını ortaya çıkartacak çalıştaylar yapacağız. Bu çalışmalarımızı Türkiye genelinde yapıyoruz.

Bende Selva Çapan Aydın olarak kendi bölgemi temsil ediyorum.Bölgemdeki başarılı kız kardeşlerim olarak elimden geleni yapacağım.