Erzurum Bölge Toplantısında Doğu Anadolu’nun Gündemi
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) tarafından Erzurum’da düzenlenen Bölge Toplantısı, Doğu Anadolu’daki oda başkanlarını aynı çatı altında buluşturdu. Kürsüye çıkan Kars Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği Başkanı Murat Bakırhan, bölge esnafının kronikleşen sorunlarını çarpıcı ifadelerle dile getirdi.
Başkan Murat Bakırhan, “Kars’tan, Ardahan’dan, Iğdır’dan gelen esnaf kardeşlerimiz zor şartlarda ayakta kalmaya çalışıyor. Enerji maliyetleri ve krediye erişim, artık varlık–yokluk meselesi.”
“Ağır Kış Şartları Enerji Faturasını Katlıyor”
Bakırhan, Doğu Anadolu’nun 6–8 ay süren sert kış iklimi nedeniyle doğal gaz ve elektrik faturalarının batı illerine kıyasla iki-kat arttığını vurguladı.
•“İstanbul’da üç ay harcanan yakıt bize yetmiyor; biz sekiz ay soba yakıyoruz.”
•Talep: Esnafa özel indirimli elektrik/doğal gaz tarifesi ve bölgedeki kış süresini dikkate alan enerji teşvikleri.
“1 Milyon TL Esnaf Kredisine Erişim Engel Olmasın”
Konuşmanın en vurucu bölümlerinden biri krediye erişim sorunuydu. Bakırhan, kefalet kooperatifleri ve bankaların “yüksek teminat–mal varlığı” şartı yüzünden küçük işletmelerin 1 milyon TL üst limitli kredilere ulaşamadığını söyledi.
•“Dürüstlüğe değil, ipotek listesine bakılıyor. Oysa küçük esnafın en büyük sermayesi ahlâkıdır.”
•Talep: Kredi değerlendirmesinde geçmiş vergi ve SGK sicili + “esnaf itibar puanı” kriterinin öne alınması; maddi teminat zorunluluğunun gevşetilmesi.
“AVM ve Zincirler Küçük Esnafı Boğuyor”
Bölge şehir merkezlerinde sayıları artan alışveriş merkezleri ve zincir marketler de eleştirilerin odağındaydı. Bakırhan, bayram ve kurban dönemlerinde şehrin dışından gelen “geçici stantların” yerel ticareti baltaladığını da belirtti.
•“Kurdukları pazar tezgâhıyla üç günde kazanç götürüyor, yıl boyu kepenk kaldıran esnafımıza zarar veriyor.”
•Öneri: AVM ve geçici stantlara rant vergisi getirilmesi, yerel üreticiye öncelik tanınması.
Doğu’ya Özel Politikalar İçin Ortak Deklarasyon Çağrısı
Bakırhan, Doğu illerindeki oda başkanlarını ortak bir deklarasyon altında birleşmeye davet etti:
1.Enerji teşviki: Bölgeye mahsus düşük kademeli tarife.
2.Kredi kolaylığı: Teminatsız kefalet; sicil-odaklı puanlama.
3.Rekabet düzenlemesi: Zincir market yoğunluğuna kota.
4.Vergi indirimi: Kış aylarında KDV/stopaj ertelemesi.
Alkışlarla Son Bulan Konuşma
Yaklaşık 10 dakika süren konuşma, salondan yoğun alkış aldı. TESK yönetimi talepleri dosya hâline getirip Ankara’ya ileteceklerini açıkladı. Bakırhan, çıkışta basın mensuplarına “Bu mücadele memleket meselesi; esnaf güçlü olursa Türkiye güçlü olur” dedi.
Özetle
•Sorun: Yüksek enerji giderleri, teminatlı krediler, zincir market baskısı.
•Çözüm: Bölgesel enerji indirimi, sicil temelli kredi, rekabet düzenlemesi.
•Sonraki adım: TESK’in raporunu bakanlıklara sunması, Meclis’te düzenleme arayışı.
Doğu’nun esnafı şimdilik beklenti içinde; gözler Ankara’dan gelecek kararlarda.
Kader Yurdagül/Serhat Birikim
