Kapitalist sistem, tüketimin tetiklenmesi için toplumlara birçok özel gün dayatmıştır. “Anneler günü” “Babalar günü” “Sevgililer günü” ve benzeri. Oysa ki insan annesini babasını ya da sevdiğini yılda bir kez mi sever ? bir kez mi mutlu etmek ister ? Elbette değil. Ama topluma birer zorunlulukmuş gibi dayatılan bu günler birer alışveriş çılgınlığa dönüşür her seferinde. Bu kadar abuk sabuk özel günlerin arasında “Dünya Emekçi Kadınlar Günü” kutlaması da arada kaynayıp gider. Politikacıların gazete ilanları, kadınları önemsediklerini belirten üç beş satırlık konuşmaları arasında savuşturulan bu günün anlamı ve önemi nedir peki ? İşte onu yazacağım bugün. 8 Mart 1857 yılında Amerika’nın New York şehrinde bulunan ve çoğunluğunu kadınların oluşturduğu 40 bin kişinin çalıştığı Cotton Tekstil adlı fabrikanın çalışanları daha iyi çalışma koşulları için greve gittiler. Her zaman olduğu gibi sermayenin elinde olan idare fabrikayı polisle kuşattı. Ve işçileri fabrikaya hapsedip fabrikanın çıkışına barikat kuruldu. Sonra fabrikada bilinmeyen bir nedenle yangın çıktı (ya da çıkarıldı) ve o gün haksızlığa direnen çoğunluğu kadın 129 kişi yanarak can verdi.
26-27 Ağustos 1910 tarihlerinde Danimarka’nın Kopenhag şehrinde gerçekleştirilen 2.Sosyalist Enternasyonale bağlı Sosyalist Kadınlar Konferansında Alman Sosyal Demokrat Partisi önderlerinden Clara Zetkin’in önerisiyle her yıl 8 Mart tarihinin “Dünya Emekçi Kadınlar Günü” olarak anılması oy birliği ile kabul edildi. İlk yıllarda belli bir tarih saptanmamıştı fakat her zaman ilkbaharda anılıyordu.
Tarihin 8 Mart olarak saptanışı 1921’de Moskova’da gerçekleştirilen 3. Uluslararası Kadınlar Konferansı’nda (3.Enternasyonal Komünist Partiler Toplantısı) gerçekleşti. Adı da "Dünya Emekçi Kadınlar Günü" olarak belirlendi. Birinci ve İkinci Dünya Savaşı yılları arasında bazı ülkelerde anılması yasaklanan Dünya Emekçi Kadınlar Günü, 1960'lı yılların sonunda Amerika Birleşik Devletleri'nde de anmaya başlanmasıyla daha güçlü bir şekilde gündeme geldi. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 16 Aralık 1977 tarihinde 8 Mart'ın "Dünya Kadınlar Günü" olarak anılmasını kabul etti. Türkiye’de 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında “Emekçi Kadınlar Günü” olarak kutlanmaya başlandı. 1975 yılında ve onu izleyen yıllarda kutlamalar daha kitlesel olarak ve sokaklarda kutlanmaya başlandı.
Son yıllarda ise “Dünya Emekçi Kadınlar Günü” birçok yerde Birleşmiş Milletlerin kararında olduğu gibi sadece “Dünya Kadınlar Günü” olarak anılmaya başlandı. Bu anlamlı günün içini boşaltmak adına yapılan bu planlı değişiklik, kapitalist sistemin her şeyi olduğu gibi bu anlamlı günü de anlamsızlaştırmak, emekten yana elde edilmiş kazanımların geçmişini unutturmak amacı taşıyor sanki. Geçmişte insanların 16 saat ve iş güvenliğinden, iş güvencesinden, sendika ve grev hakkından ve sağlıklı yaşam koşullarından uzak çalıştığı vahşi kapitalist düzene karşı, emekçilerin ve devrimcilerin verdiği mücadeleler, bu gün ki emekten yana kazanımların elde edilmesini sağlamıştır. Bu gün günlük çalışma saati 8 saat ise, grev, toplu sözleşme, sendika, iş güvencesi, iş güvenliği, tazminat gibi haklar varsa bunlar geçmişte bedeli hem de en ağır biçimde ödenerek elde edildiği için varlar. Ömründe bir kez bile haksızlığa direnmemiş olup, sırf mavi nüfus cüzdanına sahip olduğu için kendini “erkek” sananların dünyasında, onurlu bir yaşam için dünyanın her yerinde direnen tüm kadınlara selam olsun. Dünya Emekçi Kadınlar Günü kutlu olsun.
SMMM DENİZ AYDEMİR
